Birol BOZKURT
Dijitalleşme atağı, perakende şubelerin önde gelen markalarını dijital bankaların sahibi yapmaya başladı. Bu alandaki en ünlü örnek A101 olurken, perakendenin ünlü markalarının dijital banka kurmaya hazırlandıkları öğrenildi. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de bankacılık şubesinde başlayan dijitalleşme atağı diğer şubelere de taşınıyor.
Sadece yerel olarak değil, küresel olarak da fintech’ler ödeme sistemlerini, bankacılık ve perakende satış alışkanlıklarını değiştiriyor. Bankalar gibi e-ticaret sitelerinin kredi vermeye başladığı ve perakende bölümündeki markaların dijital platformların bankacılık lisansı almaya başladığı bu alandaki hızlı dönüşüm ve potansiyel firmaların da bankacılık lisansı almaya başlaması, potansiyel firmaların iştahını da kabartıyor. Türk bankacılık bölümünde bugün 94 milyon kişiye ulaşan dijital banka müşteri sayısının daha da artması bekleniyor.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) tarafından yayınlanan verilere göre 2022 yılında aktif dijital bankacılık müşteri sayısı bir önceki yıla göre 16 milyon 549 bin artarak 94 milyon 390 bin kişiye ulaştı. Bu sayıdan 2 milyon 301 bin kişi “sadece internet bankacılığı” işlemi yaparken, 82 milyon 304 bin kişi “sadece mobil bankacılık” işlemi yaptı. Hem internet hem de mobil bankacılık işlemlerini yapan kullanıcı sayısı 9 milyon 786 bin oldu.
Hal böyle olunca şube bankacılığı yerini dijital bankacılığa bırakmaya başladı. Büyük bankalar bu sürece ayak uydurmaya çalışırken perakende şirketleri de dijital bankacılığa ilgi göstermeye başladı. Bu kapsamda Türkiye’nin ilk dijital bireysel bankası TOM, iştirak bankası oldu. Diğer perakendecilerin de dijital bankacılığa hazırlandığı söyleniyor.
BDDK’dan 5 dijital bankaya onay
BDDK’nın internet sitesinde yer alan bilgileri incelediğimizde dijital bankacılık izni almış 5 farklı kurum olduğunu görüyoruz. Bu kurumlardan biri dijital mevduat bankası kurma izni alırken, kalan dördü dijital iştirak bankası kurma izni aldı. Şu anda Türkiye’de Enpara (QNB Finansbank) ve CEPTETEB (Türk Ekonomi Bankası) gibi dijital bankalar faaliyet gösteriyor. Ancak bu iki banka kendi klasik bankalarının lisansları üzerinden hizmet vermektedir.
Bu iki banka bu özellikleri ile doğuştan dijital bankacılık lisansı ile kurulmuş şirketlerden farklı bir konumdadır. Dijital bankacılık lisansı ile kuruluş izni almış 5 farklı kurum olduğunu görüyoruz. Bu kurumlardan biri dijital mevduat bankası kurma izni alırken, kalan dördü dijital iştirak bankası kurma izni aldı.
Hayat Finans Türkiye’nin ilk dijital bankası oldu
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan (BDDK) faaliyet izni alarak Türkiye’nin ilk dijital bankası olma ünvanını kazanan Hayat Finans Katılım Bankası A.Ş., 1,5 milyar lira başlangıç sermayesi ile kuruldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), TOM Katılım Bankası AŞ’ye faaliyet izni verdi.
TOM Bank, Türk bankacılık ve finans şubesinin ilk dijital bireysel bankası oldu. 1,5 milyar TL başlangıç sermayesi ile kurulan ve sadece dijital kanallarda hizmet verecek olan TOM Bank, A101, English Home, Memorial Sıhhat Kümelenmesi ve Meskene şirketlerinin yer aldığı Aydın Kümesi hissedarları ve üst yönetimi tarafından kuruldu. TOM Şirketler Grubu’nun bir iştiraki olan dijital banka, etik bankacılık vizyonu, %100 dijital ürün ve süreçleri, yenilikçi fırsat ve avantajları ile yüksek bir müşteri kitlesine ulaşmayı hedeflemektedir.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Kasa Katılım Bankası AŞ unvanıyla 1,5 milyar TL sermayeli dijital iştirak bankası kurulmasına onay verdi. Banka, ilgili yasa ve yönetmelikler doğrultusunda dijital bankalar için belirlenen esaslara uygun olarak faaliyet gösterecektir.
FUPS Bank’a dijital mevduat bankası izni
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), elektronik para kuruluşu FUPS’un FUPS Bank AŞ adı altında dijital mevduat bankası kurulmasına izin verdi.
Resmi Gazete’de yayımlanan BDDK kararına göre 1.5 milyar TL sermayeli bankanız, Merkez Bankası elektronik para kuruluşu lisansı ile Visa ve Bankalararası Kart Merkezi (BKM) üyeliğine sahip. BDDK’nın izniyle Ziraat Bankası’nın iştiraki olan dijital banka Ziraat Dinamik kuruldu.
Türkiye’de banka iştiraki olarak kuruluş izni alan ilk dijital banka olan banka, 2,5 milyar TL sermaye ile kuruldu. 28 Haziran 2022 Turkcell’in dijital banka kuruluş izni kapsamında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na (BDDK) başvuru yaptığı kaydedildi.
Paycell ile ödeme sistemleri alanında kendisini konumlandıran Turkcell, yeni bir adım atarak dijital banka kurmak için kısa adı BDDK olan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na başvurdu. Turkcell’den yapılan açıklamaya göre planlanan dijital bankanın başlangıç sermayesi 1 milyar TL olacak.
Dijitalin 3 temel kavramı: Dönüşüm, bilgi ve güven
Merkezi Londra’da bulunan çok uluslu bağımsız kontrol, vergi ve danışmanlık şirketi PricewaterhouseCoopers (PwC) tarafından hazırlanan Bireysel Bankacılık Raporu 2025 ve Sonrası’nda bireysel bankacılık sektörünün büyük bir değişim geçirdiği vurgulanıyor.
Rapora göre bankacılık sektörü, teknoloji ve inovasyon, artan rekabet, karmaşık yasal düzenlemeler, entegre finans, konsolidasyon ve gelişen müşteri beklentileri nedeniyle geleneksel iş modelleri üzerinde büyük bir baskıyla karşı karşıya. PwC, araştırmasında sektörün önümüzdeki on yıldaki geleceği için beş senaryo geliştirdi. Bu beş senaryonun her biri üç öncelikli konuya dikkat çekiyor: teknolojik dönüşüm, verileri kullanarak müşteri odaklılık ve güven.
